کد مطلب:33670 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:96
[صفحه 243] قوت سخنان باید در عمل آزموده شود و مردم باید از جهت فرهنگی چنان ارتقایی پیدا كنند كه سخنان بی وزن و كم مایه را وقعی نگذارند و سخنان پر محتوا و آموزنده را مورد استقبال قرار دهند. ولی البته هر چقدر مضار بیهوده سخن گفتن و اظهار رای ناسنجیده آشكارتر شود، بهتر است. خود این مساله، از مصادیق امر به معروف است كه امیرالمومنین (ع) در همین بحث بدان اشاره دارند. در واقع دیگران را باید به لطف و مدارا از گفتن سخنان بیهوده و ناسنجیده باز داشت، نه به عنف و اجبار و تحمیل و نه از سر بی ادبی. و انسانهای كم گو و پخته گو و گزیده گو باید بر آدمهای پر گو و كم مایه رجحان داشته باشند.
بیشتر اختلافات و نزاعها به دلیل آن است كه افراد ناپخته، سخنان ناسنجیده می گویند و كسانی نیز به دنبال آن سخنان روان می شوند و آن مطالب را به منزله ی حق برمی گیرند و از اینجا نزاع میان حق و باطل درمی گیرد كه گاه در آن میان بی گناهانی نیز فدا می شوند. البته این توصیه صرفا یك توصیه ی به فرد است، یعنی هیچ گروه و كمیته و ناظری حق ندارد بنشیند و دستور دهد كه چه كس چه چیز را می داند و لذا حق اظهار نظر دارد و چه كس، چه چیز را نمی داند و لذا حق اظهار نظر ندارد. این توصیه به منزله ی یك توصیه ی عام به تمام مردم محسوب می شود و تك تك افراد باید چنان تربیت شوند كه از درون، حاجب و صافی و مانعی برای سخنان خود داشته باشند، تا آنچه را كه نمی دانند بر زبان نیاورند و شبهه و مشكلی بر مشكلات نیفزایند. بیشتر مشكلات عالم را در عرصه ی فكر و نظر افراد كم فكر و پر گو پدید آورده اند و اگر به جای اینگونه افراد، آدمیان پر فكر و كم گو می بودند، دنیا گلستان می شد. اما البته نمی توان به انتظار گلستان، در جهان جهنم به پا كرد، یعنی نباید به این امید كسانی بنشینند و بهانه بجویند و این و آن را نهی و امر كنند كه چنین و چنان بگو یا مگو.
صفحه 243.